Карпов менән Чибурданидзены эйәртеп, шунда йүнәлә. Әммә хәбәр раҫланмай, француз модаһына яраҡлаштырылған был кибеттә, киреһенсә, хаҡтар үтә юғары булып сыға. Шахматсылар бынан тиҙерәк тайыу яғын ҡарай башлай. Әммә шул саҡ кибет хужаһы йылмайып, Эдуардтың юлын бүлә.
– Оҡшаған әйберегеҙҙе тапҡанһығыҙҙыр,тип уйлайым.
– Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, мин ҙур үлсәмле кейем кейәм шул. Әйтәйек, бына салбарыма ярарлыҡ ҡайыш юҡ бында, – тип сәбәп таба шахматсы.
Кибет хужаһы “ә” тигәнсе бер нисә тиҫтә салбар ҡайышы тартып сығара. Шәп ҡайыштар! Эдуардтың ҡәнәғәт йөҙөн күреп, кибетсе:
– Гроссмейстер булараҡ, мин һеҙгә ташлама яһайым. 200 долларлыҡ ҡайышты бары тик 100 долларға бирәм! – ти.
Гуфельдтың күҙе маңлайына менә. Уның бөтә булған командировка аҡсаһы 100 доллар ғына!
– Бының өҫтөнә мин Һеҙгә йәнә бер ҡайыш бүләк итәм! – ти кибетсе тегенең икеләнгәнен һиҙеп.
– Ғәфү итегеҙ, мин Һеҙҙән бындай ҡиммәтле бүләкте ҡабул итә алмайым! – тип ныҡыша гроссмейстер. Нисек тә бынан иҫән-имен ысҡынырға кәрәк бит инде.
Быны ишеткәс, кибет хужаһы менән уның ҡатыны Эдуардты икәүләшеп өгөтләй башлай: “Баш тартмағыҙ, зинһар, был беҙҙең өсөн иҫтәлекле ваҡиға буласаҡ”, – тиҙәр. Оҙаҡ өгөтләйҙәр. Ниһайәт, шахматсы:
– Ярай, дуҫтар, улайһа, былай итәйек: һеҙгә ҙур зыян килтермәҫ өсөн, мин икенсе ҡайышты ғына алам – һеҙ бүләк итеп биргәнде. Ә беренсе ҡайыш һеҙгә булһын! – ти.
Карпов менән Чибурданидзе кибет яңғыратып көлә башлай. Хужа телһеҙ ҡала, күҙҙәрен селт-селт йомғолай. Ул ни булғанын аңлағансы, беҙҙең совет шахматсылары машинаға ултырып ҡалаға һыпырта. Бүләк ителгән ҡайышты алырға онотмайҙар, әлбиттә.
Шулай итеп, “буржуй” менән һатыу-алыу “уйынында” совет гроссмейстеры ота.
Хәүефле уйын
Бер йәш грузинды атаһын үлтергән өсөн хөкөм итәләр.
– Нисек үҙ атайығыҙға ҡул күтәрә алдығыҙ? – тип һорай судья.
– Аңлайһығыҙмы, беҙ атайым менән шахмат уйнай башланыҡ. Иҫәп атайым файҙаһына 17:0 булғас, мин түҙмәнем, шахмат таҡтаһы менән атайымдың башына тондорҙом. Ҡатыраҡ булды, шикелле...
– Икенсе төрлө лә тынысланып булыр ине бит, әйтәйек, тәмәке тартып алһағыҙ...
– Юҡ, юҡ, Һеҙ нимә, атай-әсәй алдында тартмайым мин.
Римат ШАХНАЗАРОВ.