Бер көн урманда ағас ауҙарабыҙ. Бысҡының бер башынан тартыусы оло улым әйтә:
– Атай, – ти, – бензопила һатып алайыҡ. Уның менән бысыу еңелерәк бит, – ти.
– Тимәк, еңелде яратаһың. Иҫеңдә тот, еүеш танау, – мәйтәм, – еңел эште енем һөймәй.
– Ул саҡта бысҡы тештәрен үткерләйек. Развод яһайыҡ, – ти.
– Әсәйең менән ҡырҡ йыл буйы разводһыҙ йәшәйбеҙ, бер ни ҙә булмаған, бысыуыңды бел!
Манма тиргә батты, тимәк, ауыр итеп эшләү килеште үҙенә. Хәҙерге йәштәр ниңә зәғиф үҫә тиһең? Еңелдән эшләгәнгә! Бесәнде косилка менән сабалар, утынды моторлы бысҡы менән ҡырҡалар, бесән йыйырға, эҫкерт ҡойорға тиһәң – трактор, һаҡал-мыйыҡтарына тиклем электр менән ҡыралар, тфү!
Бәрәңге алыр осор еткәс, көҙөн магазинға кергәйнем.
– Көрәк бир әле, – тимен һатыусыға, – совковыйын, бәрәңгенең бөртөгөң дә ерҙә ҡалдырмай торғанын.
– Һәнәк менән ҡаҙыуы күпкә еңелерәк бит, – ти был, махсус һәнәк тәҡдим итә.
Эй асыуымдың килеүен белһәгеҙ...
– Мотиғулла нәҫеле еңел эшкә күнекмәгән, – мәйтәм. – Үлгәндә лә, эшләп үлде тиәсәктәр. Беҙҙә салғы һаптары ла тимерҙән.
Папуас күргәнме ни, күҙҙәрен дә, ауыҙын да шар асып ҡарап ҡалды артымдан. Асмай ни, ауыр эш тип янған кеше бармы ни ул хәҙерге заманда?! Бөтәһенә лә министр портфеле кәрәк бит...
Көҙгө көндәрҙең береһендә повестка килде улыма, әрмегә барырға. Киткән саҡта был:
– Атай, кеҫә телефоны аша көн дә һөйләшеп торорбоҙ, – ти.
– Һе, аҡылың алтын икән. Еңел генә, ә?! Никакуй! Миколай батша заманында һалдат нисек хат яҙған булһа, һин дә көн һайын яҙып тор, йоланы боҙма... – тимен.
Кәңәшемде тотҡан, күп тә үтмәй үҙенән хат алдым. Килештереп яҙа белгән, суҡынмыш.
«Һаумы, атай! – тигән. – Һиңә бит ярым сәләм ебәреп ҡалыусы һалдат улың, – тигән. – Центнерлап сәләм әсәйгә, еҙнәмә, еңгәмә, туғандарыма, «Орлик»ка, эт менән бесәйгә һәм башҡа хайуандарға...»
Хискә бирелеп, прәме күҙҙәремдән шатлыҡ йәштәре урғылып сыҡты. «Орлик» тигәне тура атыбыҙ була. Әле шуны оҙон арбаға егеп, сауҡалыҡҡа барҙыҡ. Күп итеп япраҡ әҙерләнек. Ҡайтҡанда ат тарта алмай интегә. Ярай, үҙем зирәк.
– Ҡарсыҡ, – мәйтәм, – йөктөң күтәрә алған тиклемен арҡаға йөкмәйек.
– Ауырым төшмәҫме һуң? – ти, яҫтыҡ тиклем ҡорһағын һыпырып был.
– Ауыр күтәргәндән кеше үлмәгән. Тыуасаҡ бәпесебеҙ ҙә хеҙмәт тәмен белеп үҫһен.
Яман да күп күтәренеп саҡ арбаға менеп ултырҙыҡ. Атҡа ла еңел булып китте – юрттырып ҡына бара башланы.
Бала илаған тауышҡа тертләп киттек. Ҡараһаҡ, ҡарсығымдың итәк аҫтынан ҡармаланып яңы тыуған сабый сығып килә. Арҡаһына бер-ике ағас ботағын күтәреп алған. Үҙ ҡаным икәне әллә ҡайҙан билдәле. Ҡарсығым быға исем эҙләй.
– Әллә Табылдыҡ тип ҡушабыҙмы? – ти.
– И-и, эшкинмәгән сепрәк баш! – мәйтәм. – Беренсенән, бәпесте өйгә ҡайтып, һәйбәтләп төшкө ашты ашағас, иркенләп, кешесә тапһаң ни була ине?! – тимен. – Икесенән, юлда тапҡас ни, исемде уйлап тораһы ла юҡ инде, исеме – Юлдаш.
Бер нәмә генә аптырата: ат егеп көн күрһәк тә, халыҡ араһында ниңәлер беҙҙе «эш аттары» тимәйҙәр, «эш ишәктәре» тиҙәр. Үгеҙ еккән бар, ишәк еккән юҡ. Ә ниңә «ишәк» тиҙәр? Шуныһына ғына төшөнә алмайым...