Сит ҡатын сәсе

Һуғышта ҡыҫҡарған аяғын йәл­ләп, иҫәнендә сәғәт самаһы ба­ҫып тороп арығас, ҡайтырға йы­йынғайны ла, тик шул мәлдә янынан сираттағы ҡунаҡтан һуң эт­ләнгәнен күрһәтмәҫкә тырышып, бүреген батырып кейгән, тун яғаһын күтәргән Яйбай Хандиевич үтеп китте.
– Көндәр һыуыҡ тора, грипп ҡотора, сирләгән ахырыһы, – тиеште йыйылғандар, уның “борсоулы” йөҙөн күреп. Тик береһе лә, ошаҡтан шөрләп, “похмелдан” ахырыһы, тиеп әйтергә баҙ­нат итмәне.
Бер килке ваҡыттан йүнәлеп алған Яйбай Хандиевич ҡаршы­лағы бүлмәгә керҙе лә, кешеләр янынан үтеп, кире эш урынына инеп ултырҙы. Кәлимулланың тәне зымырҙап китте. Уның осло күҙҙәре Яйбайҙың арҡаһында һап-һары ҡыл күреп ҡалды. Эйе, был оҙон ғына сәс ине. Хакимиәт башлығының ҡатынының сәсе сөм ҡара бит. Кәли бабай “ярҙа­мының” файҙаһына өмөт итепме, әллә ундай саҡта ирҙәрҙең бер-береһен ҡотҡара торған тойғоһо уяныпмы хакимиәт башлығының бүлмәһенә йүнәлде, тик ишеккә барып етә алманы. Крыловтың мәҫәлендәге филде лә аяҡтан йығырлыҡ сәрелдәүе менән секретарь ҡыҙ ҡаршы сыҡты. Кәли­ҙең, минең эшем личный һәм бик ашығыс бит әле, тиеүе ха­лыҡты ғына уятты:
– Беҙҙең бөтәбеҙҙең дә ашы­ғыс. Уҙаманмын тигәс тә си­ратһыҙ инергә уйлай. Хитрый, сәүисһеҙ! – тигән тауыштар Кәли бабайҙы артҡа сигенергә мәжбүр итте. Секретарь ҡыҙ илар сиккә еткән Кәлиҙе йәлләп ахырыһы:
– Һеҙҙең һәр берегеҙҙең әки­әтен тыңлап ултырырға Яйбай ағайымдың ваҡыты күптер шул. Һәр нәмәнең үҙ тәртибе бар. Мә, йомошоңдо яҙып бир, – тип Кә­лигә ҡағыҙ һуҙҙы.
Башҡа сараһы ҡалмаған Кәли бабай:
«Хөрмәтле, Яйбай Хандиевич!
Әллә нимә уйламағыҙ һәм ғәйепкә бөкмәгеҙ, һеҙгә ысын күңелемдән ярҙам итеү уйынан яҙам. Арҡағыҙға сит ҡатын сәсе йәбешкән. Үтенеп һорайым: ав­торитетығыҙҙы төшөрмәгеҙ, яман күҙҙәр күрһә хур итерҙәр, алып ырғытығыҙ!» – тип яҙып, им­заһын ҡуйып, секретарға бир­ҙе. Ул уны бер өйөм ҡағыҙҙар араһына ҡушып, хакимиәт баш­лығына инеп китте. Ҡыйбатлы, ҡупшы кейенгән әҙәмдәр уның бүлмәһенән ҡәнәғәт ҡиәфәттә килеп сыҡһалар ҙа, ябай халыҡ­ты, шул иҫәптән Кәли бабайҙы, “урындағы власть” – секретарь ҡыҙ хужаға яҡын да ебәрмәне. Халыҡ арып, төшкөлөккә таралыша башланы. Ә Кәли ураҙала булғас, йомошон йомошларға теләп, ҡайтырға ашыҡманы. Ниһайәт, секретарь уға ниндәй­ҙер ҡағыҙ тотторҙо. Уның һул мөйөшөндә «Управделами»ға инһен» тигән яҙыуы ла бар. Шулай кәрәктер, тип Кәли ҡаршы бүлмәгә инеп китте. Төшкө ашҡа ашыҡҡан «эш башҡарыусы» ва­ҡы­ты юҡлығын белгертеп, ҡартҡа һүҙ ҙә әйт­термәй, ҡулынан ҡа­ғыҙҙы тиҙ генә тартып алды ла, уҡып-нитеп тормай ни­мә­лер яҙып, кире бирҙе. Кәли бабай ҡағыҙ би­тенең икенсе яҡ мөйө­шөндә: “Бер айҙан һуң килегеҙ, әлегә ярҙам итергә мөмкин­селегебеҙ юҡ”, – тигән яҙыуҙы уҡыны. Ниңәлер күңеле болғанып китте... Ул тиҙерәк саф һауаға ашыҡты.
Күтәрмәгә сыҡҡас, «бын­дағылар» кеше яҙмыштарын ошолай хәл иткәс, “өҫтәгеләр” нимә ҡыла һуң, тип күккә ҡарап торҙо ла, эстәлеген үҙе генә белгән, документҡа әйләнгән ҡағыҙын тотоп, бәҙрәфкә табан атланы.

Салауат ӘМИР.