Ел һатыу

”Ситтә йәнтөйәген һағынған, зар-интизар бул­ған кеше шул нимәне һатып алып еҫкәй. Ә унда нимә тултырылғанын кем генә белһен?! Яйын табып, нескә алдаштырып аҡса һуҡҡан эшҡыуарҙы һис тә ғәйеп­ләмәйем, сөнки гонаһлы­мын, заманында мин дә ел һатҡан кеше бит әле!
Колхоз осоронда башаҡ һуғырға йөрөй торғайныҡ. Бушап ҡалған баҫыуға бара­быҙ ҙа сит-башҡа сәселгән, ҡамыл араһында ҡалған башаҡ­тарҙы йыябыҙ. Ҡыш бауыры оҙон, иш янына ҡуш, ҡош-ҡортҡа емлек. Төп ҡо­ралыбыҙ – иген һуғыу өсөн ҡулланылған турпыша, һәл­мәк кенә таяҡ, биҙрә, шунан киндер тоҡ. Был эшкә төр­көмләп, өмәгә барғандай дүрт-биш ҡатын бер юлы йөрөй. Кәрәк-яраҡты тоторға тип әсәйем мине лә эйәртә. Ҡайтыр мәл етһә, ҡатын-ҡыҙ берәй таҡыр майҙан таба ла ырҙын ойоштора. Әсәйем башҡаларға эйәреп турпышаны йәйеп һала ла биҙрәне юғары күтәреп игенде әкрен генә итеп ҡоя башлай. Бой­ҙайҙы кәбәгенән айырыу өсөн төрлө кимәлдәге ел кәрәк, ел сығарыу өсөн һыҙ­ғырырға кәрәк, һыҙғырыу өсөн билдәле инде, мин кәрәк. Ауыҙымды остайтып һабан турғайылай төрлө­ләйем: ас ҡорһаҡта әсе, оҙон итеп һуҙам, кәйефле саҡта өҫтәп сутылдап та ебәрәм. Беҙҙең ыңғай барған эште ҡарап торған бисә-сәсә, әллә ысын, әллә шаяртып ялынырға тотона:
– Хәйҙәр, беҙгә лә сиратлап һыҙғыр әле!
Борсаҡты эренән ярам:
– Эйе, шулайтмай ҙа, буштың атаһы күптән үлгән!
– Нимә бирәйек һуң һиңә?
– Елдең хаҡы бик тә арзан: талғыны бер лампасый, уртасаһы ике, көслөһө инде, өсәү…
Бөгөн шул, миңә кәнфит биреп ашлыҡ, әрем, баҫыу еҫе килгән ел һатып алған апайҙарҙы күргем килә. Иген­­дәр яңынан һары диң­геҙҙәй тулҡынып үҫеүен саҡырып бушлай һыҙғы­рырға ла ризамын, әммә баҫыуҙар ташландыҡҡа ҡал­ған, теге апайҙар ҙа юҡ күптән…

Хәйҙәр ТАПАҠОВ.

Фото: klykva.ru