ТОМАН ЭСЕНДӘ ТОРОП ҠАЛДЫ Хикәйә Беренсе бүлек

– Ҡайтып йөрөйһөңме? – тине ул миңә тишерҙәй итеп ҡарап. – Ай һайын ҡайтып йөрөйөм, – тинем мин. – Мине күргәнеңде берәүгә лә өндәшмә! – тине ул, күҙҙәренән осҡондар сәсрәп ҡуйҙы. Ағиҙел буйында – томан, яңы һауылған һөт һымаҡ, ҡуйы төшә бит. “Һеҙҙе ауылда һағыналар бит”, – тип әйтергә теләгәйнем, үҙе, күҙ асып йомғансы, томан эсенә инеп юғалды. – Әкрәм ағай! – тип ауыҙ асып, өндәшеп тә өлгөрмәнем... Аҙаҡҡы осрашыуыбыҙ 90-сы йылдың йәйендә булғайны, утыҙ йыллап ғүмер үтеп тә киткән. Ҡағыҙҙарымды барлағанда “Әкрәм Солтанов” тигән яҙыу күренеп ҡалды. Уны ниңә иҫкә төшөрөп ултырам әле мин? Миңә уның ни хәжәте бар? Исмаһам, ағай-эне түгел, туғанлыҡ та юҡ. Ул ауылдың теге осонда, ә беҙ был оста йәшәйбеҙ. Күршелә генә Нурия апай йәшәй ине. Педучилище бөткән уҡытыусы апай, әле кейәүгә сыҡмаған инде, класташы булдымы икән, Әкрәм ағай күрше апайға эйәләшеп алды. Ағай төндә килә, мин уның ауыл кешеһенә хас булмаған бөхтә кейеме һәм еңелсә генә көйләп килеп сығыуын яратам. Беҙҙең ни өҫтә йәйге кейем-һалым – ҡара трусый ҙа, майка. Аяҡҡа кейеп тә тормайбыҙ. Ә Әкрәм ағай килһә, гәзит битенә төшөрөлгән беҙ танымаған түрәләр һымаҡ: аяҡта – ҡап-ҡара, ялтырап торған ботинкалар, үтекләнгән салбар, өҫтөндә – йылы свитер, йә күлдәк, ҡулында – сәғәт. Теге оста Ғәйнулла ағай менән Сафия инәйҙең берҙән-бер улы. Нурия апай берәүҙе лә яҡынайтмай ине, Әкрәмдең армиянан ҡайтҡанын көткән икән, тип һығымта яһайым мин хәҙер. Беҙҙең ишек алдында өйәңкенән ҡалған ҡолас етмәҫлек бүрәнә ята. Кистәрен шул өйәңке беҙгә ял урынын да, клубты ла алыштыра. Беҙҙең ишек алдындағы соландан урамда Рәшит ағайҙың ҡоймаһына тиклем яҡты төшә. Шулай булғас, берәү ҙә күренмәйенсә үтә алмай. Әкрәм ағай көн һайын килә. Хатта Рәшит ағайҙың һунар эте Муйнаҡ та уға эйәләште, ул күренгәндә өрмәй. Тимәк, үҙенеке итеп ҡабул итә. Ә бына Нурия апайҙың атаһы Хәйҙәр ағай менән әсәһе Гөлзәйнәп апай ниндәй мөнәсәбәттәлер, хәҙер шул хаҡта уйлайым.