Аҙна аҙағы етә башлаһа, баҡсаңа сабаһың да унда эт һымаҡ телде арҡыры тешләп, терһәккә хәтле күлдәк еңен төйөп, йәнә эшкә тотонаһың. Ғүмер буйы эш тә эш. Халыҡ әйтмешләй, эш ул тауыҡ сүпләһә лә бөтөрлөк түгел инде.
Бер заман Өфөнән ауылға ял итергә тип ҡайтып төштөм. Көндәрҙән бер көндө әсәйем:
– Ҡыҙым, әйҙә, бөгөн картуф билмәне бешерәйек әле, – тип, үҙе ҡамыр баҫып, мине картуф, һуған, һарымһаҡ әрсергә ҡушты. Шул картуф билмәнең менән ярты көн үтә лә китә инде, тип зарлана ғына башлағайным, әсәйем:
– Юҡ, ҡыҙым, улай тимә әле, эше булғас, ашы ла була ул, – тип, минең ауыҙҙы йомдороп ҡуйҙы. Шунан һуң икәүләп көнө буйы картуф билмәне менән булышабыҙ инде.
Туғыҙ кешегә әҙерләп ҡара әле. Һәр береһенә 10 билмәндән иҫәпләгәндә лә арыуыҡ килеп сыға бит әле ул!
Беҙ бер партия бешереп бөтөрөүгә «тып» итеп атайым да эштән ҡайтып етә. Иң тәүҙә уның тамағын туйҙырабыҙ. Ул эҫе көндө өйҙөң иң төпкө бүлмәһенә инеп ултырып ала ла:
– Миңә ошонда ғына килтереп бирегеҙ инде, – тип заказ бирә. Картуф билмәне ашап, сәй эсеп алғас шунда торған диванға һуҙылып ятып йоҡлап та китә. Беҙ билмәндең һуңғы партияһын бешереп бөтөүгә йоҡоһонан уянып:
– Ҡара әле, әбей, тағы бер партия ҡалманымы шунда, – тип тәрилкәне ялтыратып ҡуя ла эшкә сығып китә. Беҙгә, ҡыҙ-ҡырҡынға, көнө буйы һауыт-һаба, иҙән йыуыу тороп ҡала.
Әсәйемдең тағы бер ашы иҫтә тороп ҡалған. Йәйге эҫе көндәрҙә көнө буйы сәй эсеү ялыҡтырып китә башлаһа, ул балыҡ консерваһына дөгө ярмаһы менән картуф ҡушып украинса аш бешерә торғайны.
Шулай бер ваҡыт төшкө ашты ашап ҡына ултырғанда һул яҡ күршелә йәшәгән Гөлшат апай беҙгә килеп инде лә:
– Ошо Нәстә әбей, мәрйә булғанғалыр инде, әллә ниндәй беҙ белмәгән тәмле ризыҡтар бешереп, беҙҙең танауҙы ҡытыҡлай, – тип һөйләнеүендә булды. – Ҡайҙа, мин дә ашап ҡарайым әле, бынау эҫелә ул ниндәй аш була инде, – тип мыҫҡыллы ғына йылмайып, бер сүгәтәгә аш һалдырып алды ла, күҙ асып йомғансы ялт иттереп тә ҡуйҙы.
Беҙҙең өйҙөң уң яғында йәшәгән Клара апай ҙа йыш ҡына беҙгә килеп, әсәйемдең картуф билмәнен ашап, уны маҡтап ҡайтып китә ине.
Бәләкәйҙән үк әсәйем беҙҙе эшкә егә торғайны. Ул көйәнтәләп һыу ташыу тиһеңме, һыйыр аҫтын ҡарау, бесән биреү, йылға буйына йөрөтөү бала саҡтан үҙәккә ныҡ үтеп ҡалған, күрәһең.
Көнө буйы эштә арманһыҙ булып эшләп, өйгә инде ял итергә тип кенә ҡайтып ингәс тә әпәт шул эш, был эш килеп сығып ҡына тора.
Ярай инде, мине был донъянан бик зарлана икән, тип уйламағыҙ. Юҡ, мин зарланмайым. Донъя булғас, мәшәҡәтһеҙ генә булмай ул. Ҡайһы берәүҙәр әйтмешләй, донъяның мәшәҡәте бөтһә – йәшәүҙең бер ҡыҙығы ла ҡалмай, тигән шикелле.
Тормош бит ул шулай ҡоролған. Тик беҙ генә был тыныс, матур тормоштоң ҡәҙерен белеп, үҙебеҙҙе һаҡлап, имен-һау ғына йәшәйек. Бала-сағаны ныҡлы аяҡҡа баҫтырайыҡ, уларҙан да ҡәҙерлерәк был донъяла кемдәр бар? Шунан һуң рәхәтләнеп, үҙебеҙсә генә ял да итербеҙ.
Л. CАЙРАНОВА.