Сәй бәшмәге

Былтыр төшөрөп алдым әле ҡулға шундай бәшмәкте таныштарым аша. Сәйнүк төбөндә артып ҡалған сәйгә тағы ла самауыр һыуы өҫтәп шыйыҡ­лап бер-ике ҡалаҡ шәкәр һалып бол­ғатам да, һыуынғас, теге бәшмәк тор­ған банкаға өҫтәп барам. Тәүлек тигәндә әсеп сығып тәмле эсемлеккә әйләнә. Банканың ауыҙына марля ябып резинка менән нығыттың да, эш тә бөттө. Нәҡ беҙҙең бала саҡтағы шикелле, әй.
Шулай ҙа бер әтнәкәһе бар. Урамдан йүгереп килеп һыуһап эскән балалар юҡ. Балалар бар, бәшмәк һыуын эскән кеше юҡ, үҙемдән башҡа. Улар­ҙың ризығы бөтөнләй беҙҙекенән айырыла шул. Улар ашаған нәмәне беҙ ашай алмайбыҙ, беҙҙекен – улар.
Белеүегеҙсә, сәй бәшмәге үҫеүгә һә­ләтле бит инде, ҡатланып-ҡатланып үҫә был. Ваҡытында айырып алмаһаң, өҫкө ҡатламы төҫөн үҙгәртеп, һоп-һоро булып китә. Оҙағыраҡ ултырһа, өҫтө күберсеп сыға башлай. Иғтиба­рым етмәй киттеме, бер ҡараһам, ултыра бит күпсеп. Йәһәт кенә һалҡын һыуға ауҙарып тап-таҙа итеп йыуып алдым. Айырылып сыҡҡан өҫкө ҡатла­мын маҡтап-маҡтап уң яҡ күршемә бирҙем. Бәшмәктең ниндәй ауырыу­ҙар­ға шифа икәнен дә интернеттан ҡарай һалып уҡып һөйләйем генә тегегә. Алды.
Бер ай тирәһендә тағы ҡабатланды был хәл. Аптырап торманым, инде тәж­рибәм бар, тағы ла оҫтараҡ маҡтап һул күршегә изгелек эшләнем. Әммә ләкин ваҡытты туҡтатып булмай, бәш­мәгем дә ваҡыт үтеү менән сүпрәлә үҫкән кеүек үҫә генә. Ҡаршы күршем­де лә, туған-тыумасаны ла, дуҫ-иште лә бәшмәкле итеп бөтөрөргә ниәт бар ине лә, тәүге күршеләремдең бәш­мәктәре лә таратып биреүгә эшкинеп араға керә башланы. Шулай итеп, сәй бәшмәгенең өҫкә ҡатланып-ҡатланып, айырылып сыҡҡан өлөш­тәрен ҡайҙа итергә белмәй киттелде бер заман. Ҡатла­нып сыҡҡан өлө­шө эсемлек­тең тәмен, төҫөн бөтөнләй үҙ­­гәртеп әсеп ҡаҡ­һып ултыр-ма­һынмы. Хатта йәмһеҙләнеп кит­кән. Ниш­ләй­һең инде, ахыр сиктә йәл булһа ла, теге өҫкө ҡатламды айырып алып ташларға тура килә. Шунһыҙ өр-яңынан тәм­ле, самалы әселектәге эсемлекте көтмә лә.

P.S.: Йәмғиәт тә хас сәй бәшмәге кеүек икән ул, әхирәттәр. Үҙенән-үҙе ҡатланып-ҡатланып өҫкә айырылып сыҡҡан бер ҡатлам, дөйөм йәм­ғиәттең төҫөн, йәмен боҙа башлай. Әсей, ҡаҡһый. Ҡайһы берәүҙәр миллиардлап урлаған аҡса тауҙары шул сәй бәшмәгенең күберсеп сығып торған ҡыуыҡсалары һымаҡ күҙ алдына килә. Күрше илдәр ҙә тулып бөттө шикелле хәҙер улар менән, теге минең сәй бәшмәге таратып биргән күршеләрем кеүек.

Рәшиҙә МАНСУРОВА.