Шуға, хөрмәтле чиновниктарға ярҙам йөҙөнән, үҙемдең дә тәҡдимдәрҙе керетергә булдым. Демографик хәлде, моғайын, яҡшыртырға яҡшы ысул булыр.
18 йәше тулған ҡатын-ҡыҙ алдында ике юл асыла: йә артабан белем ала, йә бала табырға юллана.
Бала табыу юлын һайлағандар бер йылға инкубаторлы махсус лагерға оҙатыла. Бер йыл эсендә улар бәпесләй. Икенсе һүҙ менән әйткәндә, илгә яңы гражданин бүләк итә. Теләгәндәр 35 йәшенә тиклем был лагерҙа ҡала ала. Артабан — пенсия.
Белем алыуҙы һайлағандар шулай ҙа бала табыу бурысынан бушатылмай. Ҡулына диплом алғас та, махсус лагерға барып, бала табырға тейеш. Гражданды тапҡандан һуң, ҡатын-ҡыҙҙың ҡулына махсус билет бирергә кәрәк. Был билеты булмағандарҙы юғары вазифаларға алырға ярамай, улар сит илгә сығыу хоҡуғынан да мәхрүм ителә. Бер гражданин табып бирҙең икән, ил алдында бурысыңды үтәнең!
Артабан инкубаторлы махсус лагерҙа булған ҡатын-ҡыҙҙар өсөн айырым көн, байрам, булдырыла. Әйтәйек, 1 август. Был көндә “бурысһыҙҙар” йә алһыу, йә күк (табып биргән гражданиндың енесенә ҡарап) майка кейеп, урамдар буйлап йөрөй, фонтанда һыу инә, башы менән һөт шешәһен яра — кем нисек байрам итә ала инде.
Әйткәндәй, малай тапҡан ҡатын-ҡыҙҙар — почетлы тип иҫәпләнә. Ни тиһәң дә, һалдат сафын тулыландырыусы кешене донъяға килтергәндәр, етмәһә, ир-аттарҙы ауыр эшкә егергә лә була.
Инкубаторҙа табылған гражданиндарҙы ил менән тәрбиәләйбеҙ, ашатабыҙ, кейендерәбеҙ. Улар өсөн эш хаҡыбыҙҙан айырым һалым түләйәсәкбеҙ. “Инкубаторский”ҙар, беҙ уларҙы шулай тип атаясаҡбыҙ, инде үҫеп еткәс, аҙ түләнгән, йә бөтөнләй түләнмәгән эшкә ебәреләсәк. Ғаиләлә тыуғандарға ҡарағанда, уларҙың хоҡуҡтары, әлбиттә, аҙыраҡ, бурыстары күберәк. Ни тиһәң дә, хөкүмәттекеләр, яҙмыштары тулыһынса тиерлек чиновниктар ҡулында була.
Бындай ҡанун бик шәп тип иҫәпләйем һәм хәҙер үк ҡабул итеүҙәрен талап итәм. Беренсенән, демографик хәл яҡшырасаҡ. Икенсенән, һалым түләүселәр һаны артасаҡ. Өсөнсөнән, беҙҙең чиновниктарҙың баштары, бәлки, икенсе проблемалар өсөн бушап ҡалыр ине... Мәҫәлән, йәш ғаиләгә 30 йыллап ипотека түләүҙән ҡотолорға ярҙам итеү, эш хаҡын арттырыу, декрет түләүҙәрен арттырыу, балалар баҡсаһын, мәктәпте, түңәрәктәрҙе бөтөнләй бушлай итеү кеүегерәк проблемалар хаҡында уйланырҙар ине...
Айгөл СӘЛӘХОВА.
Фото: dzen.ru